Kasem Leh Ne Demek? Bilimsel Merakla Dile ve Kültüre Yolculuk
Bir kelime, bazen tek başına koca bir kültürün, bir inancın ya da bir duygunun taşıyıcısı olabilir. “Kasem leh” de işte tam olarak böyle bir ifade. Belki bir sohbet sırasında duydunuz, belki bir filmde karşınıza çıktı ya da sosyal medyada biri bu ifadeyi kullandı ve merak ettiniz: Kasem leh ne demek? Bu yazıda, kelimenin kökeninden kültürel bağlamına, psikolojik etkilerinden toplumsal kullanımına kadar, bilimsel verilerle desteklenen ama herkesin rahatça anlayabileceği bir dilde bu ifadeyi mercek altına alacağız.
“Kasem Leh”in Anlamı: Sözün Gücü ve İnanma İhtiyacı
“Kasem leh” ifadesi Arapça kökenlidir. “Kasem” kelimesi, Arapçada “yemin” anlamına gelirken, “leh” ise “üzerine” veya “adına” anlamı taşır. Dolayısıyla tam çevirisiyle “kasem leh” ifadesi “üzerine yemin ederim” ya da “adına yemin olsun” anlamına gelir. Bu ifade, Arapça konuşulan coğrafyalarda günlük dilde sıkça kullanılır ve Türkçeye de özellikle dini ve kültürel bağlamda geçmiştir. Türkçede karşılığı, “yemin ederim ki” ya da “vallahi” gibi ifadeler olabilir.
Yemin Etmenin Psikolojisi: İnsan Beyninde Ne Oluyor?
Psikoloji bilimi, yemin etmenin yalnızca bir söz olmadığını; insan beyninde güven, samimiyet ve inanç mekanizmalarını harekete geçirdiğini ortaya koyuyor. Oxford Üniversitesi’nde yapılan bir çalışmada, bireylerin bir şeye yemin ettiklerinde beynin prefrontal korteks bölgesinde – yani dürüstlük ve sosyal normlarla ilgili alanlarda – artan bir aktivite gözlemlendi. Bu da yemin etmenin sadece sözel bir ifade değil, aynı zamanda kişinin davranışlarını şekillendiren güçlü bir bilişsel süreç olduğunu gösteriyor.
“Kasem leh” gibi ifadeler, kişinin söylediği şeye olan inancını pekiştirirken karşı tarafın güvenini de artırır. Bu nedenle tarih boyunca birçok toplumda yemin etmek, hukuki ve sosyal ilişkilerin temelinde yer almıştır.
Kültürel Perspektif: Dilden Kültüre Aktarılan Bir Değer
“Kasem leh” ifadesi yalnızca bireysel bir doğruluk göstergesi değildir; aynı zamanda toplumsal bir bağ kurma aracıdır. Ortadoğu, Kuzey Afrika ve Osmanlı kültürlerinde yemin, bir kişinin onurunun ve sözünün teminatı olarak görülmüştür. Hatta bazı toplumlarda yeminini bozmak, sosyal itibarın sarsılmasına kadar gidebilecek ciddi sonuçlar doğurmuştur.
Bugün hâlâ birçok Arap ülkesinde, ticari anlaşmalardan aile içi tartışmalara kadar geniş bir yelpazede “kasem leh” gibi ifadelerin kullanılması, bu kültürel mirasın ne kadar güçlü olduğunu gösteriyor. Türkçede “vallahi”, “billahi” gibi yemin ifadelerinin hâlâ çok yaygın olması da aynı kültürel kökene dayanmaktadır.
Dilde Evrim: Modern Dünyada “Kasem Leh”in Yeri
Günümüz dijital çağında bile yemin ifadeleri, iletişimde etkili bir araç olmaya devam ediyor. Sosyal medya araştırmaları, özellikle genç kuşakların bile samimiyetlerini vurgulamak için hâlâ yemin temelli ifadeler kullandığını ortaya koyuyor. Ancak burada dikkat çeken bir değişim var: Artık bu tür ifadeler, geleneksel anlamının ötesinde mizahi, ironi dolu ya da mecazi bağlamlarda da kullanılabiliyor.
Bu da dilin canlı bir organizma gibi sürekli evrildiğini, ancak kök değerlerini koruyarak yeni anlam katmanları kazandığını gösteriyor. “Kasem leh” bugün hem ciddi bir yemin hem de sosyal bağlamda duygusal bir vurgu aracı olarak işlev görebiliyor.
Yemin ve Etik: Ne Zaman Söylemek Doğru?
Bilimsel çalışmalar, çok sık yemin etmenin aslında etkisini azalttığını gösteriyor. Bir ifadenin güçlü olması için az ve anlamlı yerlerde kullanılması gerekir. Sosyal psikoloji uzmanları, sürekli “kasem leh” gibi ifadeler kullanan bireylerin zamanla sözlerinin etkisini kaybedebileceğini belirtiyor. Bu nedenle yemin, doğru zamanda ve gerçekten inanılan şeyler için kullanılmalıdır.
Düşündüren Soru: Yemin Etmeden de Güvenilebilir Miyiz?
Bu noktada sormak gerek: Gerçekten dürüst olduğumuzu göstermek için illa yemin etmeye mi ihtiyaç duyarız? Yoksa güven, zaman içinde kurulan davranış tutarlılığıyla mı inşa edilir? Bu sorular, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde düşünmeye değer konular olarak karşımıza çıkıyor.
Sonuç: “Kasem Leh” Bir Sözden Fazlası
“Kasem leh” yalnızca bir yemin ifadesi değil, aynı zamanda insanın dürüstlük, inanç ve bağ kurma ihtiyacının dildeki yansımasıdır. Tarih boyunca olduğu gibi bugün de sözlerimize ağırlık katmanın, samimiyetimizi ifade etmenin güçlü yollarından biri olmayı sürdürüyor. Bilim bize bunun arkasındaki psikolojik ve kültürel mekanizmaları gösteriyor; ama en nihayetinde bu söz, insan olmanın temel bir yönünü – güven kurma arzusunu – temsil ediyor.
İslam’da bir kişi, Kasem (“yemin”), kişinin örneğin Allah’ın isimlerinden veya sıfatlarından biri üzerine yemin etmesidir . Kasem öncelikle Allah’a verilen bir söz olduğundan, yalan yere yemin etmek kişinin ruhu için bir tehlike olarak kabul edilir. İslam’da bir kişi, Kasem (“yemin”), kişinin örneğin Allah’ın isimlerinden veya sıfatlarından biri üzerine yemin etmesidir . Kasem öncelikle Allah’a verilen bir söz olduğundan, yalan yere yemin etmek kişinin ruhu için bir tehlike olarak kabul edilir.
Ali! Kıymetli yorumlarınız, yazının estetik yapısını güçlendirdi ve daha etkileyici bir anlatım sundu.
Sözlükte bölmek, bölüştürmek, pay almak gibi anlamlara gelen “kasem” ( ق- س -م ), َمَسْقَأ fiilinin kıyasî olmayan mastarı olup yemin etmek ” anlamında kullanılmaktadır. 5 Yemin eden kişi, yemini sayesinde karşı taraftan bir pay kaptığı için “kasem” denildiği ifade edilmiştir. ““ kasem /yemin” sözcüğünün esas anlamı “güç, kuvvet” demektir . terim olarak “iddia edilen tezi somut kanıtlar ile güçlendirmek” anlamına gelmektedir.
Güzin!
Kıymetli katkınız, yazının bilimsel değerini yükseltti ve daha güvenilir bir kaynak olmasına katkıda bulundu.
Sözün kuvvetlendirilmesi için Allâh’ın adı veya sıfatı anılarak yapılan yemin üç çeşittir: Yemîn VaazProjeleri Sözün kuvvetlendirilmesi için Allâh’ın adı veya sıfatı anılarak yapılan yemin üç çeşittir: Yemîn-i lağv, yemîn-i gamûs ve yemîn-i mün’akide .
Nurgül!
Katkınız yazının dengeli bir hale gelmesini sağladı.