Görüşelim Ne Demek? Eğitimin Dönüştürücü Gücü Üzerine Bir Bakış
Öğrenme, yalnızca bilgi edinme süreci değildir; insanın kendini, dünyayı ve diğerlerini anlamlandırma biçimidir. Bir eğitimci olarak her dersin, her konuşmanın ve her “görüşmenin” içinde bir dönüşüm fırsatı olduğuna inanırım. Çünkü “görüşmek” sadece bir randevu ya da planlama eylemi değil; iki insanın anlam dünyalarının kesiştiği, öğrenmenin yeniden üretildiği bir süreçtir. Peki, “Görüşelim” dediğimizde aslında ne söylüyoruz?
“Görüşelim” Kavramının Pedagojik Derinliği
Gündelik hayatta sıkça kullandığımız “görüşelim” sözcüğü, yüzeyde basit bir iletişim çağrısı gibi görünür. Ancak pedagojik açıdan bakıldığında bu ifade, öğrenme sürecinin özünü yansıtır: etkileşim. Paulo Freire’nin diyalojik eğitim yaklaşımında olduğu gibi, öğrenme bir monolog değil, bir “görüşme”dir. Bilgi, öğretenden öğrenene tek yönlü akmaz; karşılıklı konuşma, dinleme ve anlam kurma süreciyle şekillenir.
Bu açıdan “görüşelim” demek, “birbirimizden öğrenelim”, “birlikte düşünelim” anlamını taşır. Eğitim, yalnızca müfredatın aktarımı değil, insan ilişkileri üzerinden kurulan anlamlı bağların öğrenmeye dönüştüğü bir süreçtir.
Öğrenme Teorileri Bağlamında “Görüşmek”
Öğrenme teorileri, bireylerin bilgiyi nasıl edindiğini ve içselleştirdiğini açıklar. Davranışçılık, bilişselcilik ve yapılandırmacılık gibi yaklaşımlar, bu süreci farklı yönlerden ele alır. Ancak hepsinin ortak bir paydası vardır: etkileşim.
– Davranışçı teori, öğrenmeyi tepki ve pekiştirmeye indirger; öğretmen “görüşür”, çünkü davranışı yönlendirir.
– Bilişselci yaklaşım, öğrenmeyi zihinsel süreçlerin yönetimi olarak görür; görüşme, düşünceleri organize etme fırsatı sunar.
– Yapılandırmacı pedagojide ise “görüşme”, bilginin sosyal olarak inşa edildiği bir alan haline gelir. Öğrenciler ve öğretmen, anlamı birlikte kurarlar.
Bu çerçevede “görüşelim” ifadesi, öğrenmenin kolektif yönünü temsil eder. Bilgi, yalnızca bireyin içinde değil, insan ilişkilerinin arasında doğar.
Pedagojik İletişim: Görüşmenin Öğretici Gücü
Eğitimde en güçlü öğrenme deneyimleri, öğrencinin kendini ifade edebildiği, dinlendiğini hissettiği ortamlarda gerçekleşir. “Görüşmek” burada bir iletişim biçiminden çok daha fazlasıdır; öğrencinin özneleştiği bir öğrenme alanıdır.
Bir öğretmen öğrencisine “görüşelim” dediğinde, aslında onunla yalnızca konuşmak değil, onu anlamak ister. Bu anlayış, Carl Rogers’ın “öğrenci merkezli eğitim” yaklaşımında da kendini gösterir. Öğretmen, yargılamadan dinler; empati kurar. Çünkü öğrenme, güven ve samimiyet içinde filizlenir.
Görüşmek: Bireysel Dönüşümün Başlangıcı
Her görüşme, bir öğrenme anıdır. İnsan, bir başkasıyla temas ettiğinde kendi düşüncelerini yeniden şekillendirir. Bu durum, metabilişsel öğrenme süreçlerini de destekler; birey kendi öğrenmesini fark eder, değerlendirir ve geliştirir.
“Görüşelim” sözü, bir öğrenme taahhüdüdür aslında. Bu sözü söyleyen kişi, kendini anlamaya ve karşısındakinden öğrenmeye hazır olduğunu ilan eder. Toplumsal düzeyde bu yaklaşım, empatiyi, hoşgörüyü ve karşılıklı saygıyı güçlendirir.
Toplumsal Öğrenme ve Görüşmenin Rolü
Albert Bandura’nın sosyal öğrenme teorisi, bireylerin davranışları gözlem ve taklit yoluyla öğrendiklerini söyler. Toplumun temeli olan iletişim, bu öğrenmenin taşıyıcısıdır. “Görüşelim” diyebilmek, bireyin topluma katılma iradesidir.
Bu yönüyle görüşmek, sadece bireysel değil, toplumsal bir öğrenme pratiğidir. İnsanlar, fikirlerini paylaşarak kültürü yeniden üretir, toplumsal değişimin kapılarını aralar.
Sonuç: Görüşmenin Eğitimdeki Dönüştürücü Gücü
“Görüşelim” ifadesi, eğitimde diyalogun, etkileşimin ve anlam üretiminin kalbinde yer alır. Öğretmen ile öğrenci, ebeveyn ile çocuk, birey ile toplum arasındaki tüm öğrenme ilişkileri bu sözcüğün içinde gizlidir.
Öğrenme, yalnızca bilgiyi almak değil; birlikte düşünmek, birlikte anlamlandırmaktır. Bu nedenle “görüşmek” bir davettir: öğrenmeye, değişime ve birbirimizi anlamaya davet.
Peki siz, en son ne zaman biriyle gerçekten “görüşerek” öğrendiniz? Bir başkasının sözü, bakışı ya da sessizliği size ne öğretti?
Belki de şimdi, bir kez daha “görüşelim” deme vaktidir.